Jak skutecznie uczyć się programowania i nie tracić motywacji

Programowanie jest wyzwaniem.

Fascynującym, to prawda, ale wciąż wyzwaniem. Czasami na tyle ciężkim, że można zwątpić we własne siły.

W chwilach zwątpienia z tyłu naszej głowy pojawia się demotywujący głos, szepczący:

  • "To za trudne dla Ciebie"
  • "Chyba nie dasz rady"
  • "Może jesteś na to za głupi?"
  • "Jest tyle zdolniejszych osób od Ciebie. Nie masz z nimi szans. Odpuść.".

Brzmi znajomo? Jeśli tak, to świetnie. Ten złośliwy szeptacz, ten wielki demotywator, to nieodłączny towarzysz każdego z nas. Wszyscy programiści, bez względu na doświadczenie i odniesione sukcesy, co jakiś czas słyszą jego dołujący głos. Taka jest po prostu ludzka natura.

Zakceptuj to i naucz się go ignorować. Zamiast słuchać jego stękania skup się działaniu. Poniżej przedstawiam Ci kilka skutecznych sposobów na utrzymanie wysokiej motywacji podczas nauki programowania, które mi samemu pomogły (i nadal pomagają) podczas wielu lat mojego własnego rozwoju.

Maraton zamiast sprintu

Po pierwsze, traktuj naukę programowania jak maraton, a nie sprint. Dobrze rozplanuj siły i utrzymuj stałe tempo przez długi okres czasu.

Nie patrz na naukę programowania jak na egzamin w szkole, gdzie chodzi o to, żeby w jak najkrótszym czasie wkuć jak największą ilość materiału, a potem o nim zapomnieć.

Niektórzy uważają, że nauka programowania to zadanie na lata. Ja się z tym nie zgadzam.

Moim zdaniem jest to nauka na całe życie i nigdy się nie kończy, tak samo jak nie ma końca rozwój samej nauki i technologii. Za horyzontem zawsze czekać będzie coś nowgo do odkrycia.

Dlatego programowanie nie jest dyscypliną dla każdego. Jeśli jednak ekscytuje Cię myśl o nieustannym rozwoju i potrafisz cieszyć się niekończącymi się wyzwaniami, będziesz świetnym programistą.

15 minut dziennie

Powoli, lecz systematycznie wygrywa z szybko, lecz nieregularnie.

Zamiast więc siadać do nauki programowania raz w tygodniu i próbować przyswoić jak najwięcej materiału w jednej, wielogodzinnej sesji, programuj po 15 minut, ale codziennie.

Systematyczna, serwowana często i w rozsądnych porcjach nauka jest po prostu efektywniejsza.

Gdy próbujesz uczyć się ciągiem przez wiele godzin, Twój umysł z każdą godziną staje się coraz bardziej zmęczony i mniej wydajny.

Wyznacz więc sobie te minimum 15 minut każdego dnia i konsekwentnie wyrabiaj nawyk systematycznej nauki. Dodatkowym benefitem takiego podejścia będzie to, że im mocniejszy nawyk, tym mniej wysiłku będzie kosztowało Cię rozpoczęcie programowania. Po prostu zaczniesz robić to z automatu, zamiast użalać się jak to bardzo dzisiaj Ci się nie chce.

I pamiętaj - najtrudniej zawsze jest zacząć. Gdy już rozpoczniesz programować i Twój mózg zostanie zaangażowany do pracy szybko spostrzeżesz, że te 15 minut zamieniło się w godzinę albo i dłużej. To tym bardziej zwielokrotni rezultaty Twojego wysiłku.

Nawyk kluczem do sukcesu

Skoro już jesteśmy przy nawyku, warto jak najlepiej wykorzystać ten wspaniały mechanizm ludzkiego umysłu.

Dobre nawyki znacząco zmniejszają wysiłek jaki kosztuje nas przy wykonywaniu trudnych czynności (a takim z pewnością jest nauka programowania). I jakkolwiek banalnie by to nie brzmiało, nawyki naprawdę są kluczem do sukcesu.

Wzmocnij więc nawyk nauki programowania poprzez precyzyjne ustalenie reguł.

Wyznacz sobie stałą godzinę każdego dnia na programowanie. Niech to będzie np. 18:00. Celem jest to, abyś konsekwetnie siadał o wybranej godzinie, chociażby tylko symbolicznie na te 15 minut, ale każdego dnia. Dzięki temu jak tylko spojrzysz na zegarek i zobaczysz Twoją "godzinę kodowania" Twój umysł, wyćwiczony nawykiem, będzie odczuwał przemożną chęć, aby to zrobić.

Odetnij się od rozpraszaczy

"Zerknę w telefon, tylko na sekundę". Znasz to prawda? Sekunda zamienia się w kilkanaście minut, a po Twoim skupieniu pozostaje tylko wspomnienie.

Media społecznościowe, komunikatory, portale z wiadomościami - to wszystko destrukcyjne źródła rozpraszaczy, które z wyjątkową skutecznością sabotują naszą pracę i naukę.

Ćwicz nieuleganie pokusie. Nie daj się złapać na ten kłamliwy głosik w głowie "Tylko momencik na insta i zaraz wracam do nauki". Wystarczy raz się złamać i wchodzisz w pułapkę, a czas przecieka przez palce.

Odłóż telefon poza zasięg ręki. Najlepiej schowaj go do szuflady w innym pomieszczeniu, żeby Cię nie kusiło.

Na komputerze warto zainstalować wtyczkę Focus, która pozwala nam na określony czas zablokować dostęp do wybranych stron. Sam z niej korzystam i Tobie również polecam.

Wtyczka "Focus"

Praktyka naprawdę czyni mistrza

Podczas nauki programowania występuje pewne niebezpieczne zjawisko, które ja nazywam pułapką tutoriali.

Otóż podczas swojej programistycznej podróży będziesz uczył się z niezliczonej ilości tutoriali (to znaczy kursów czy też samouczków). Ukończenie każdego z nich to słuszny powód do satysfakcji i zachęta do dalszego wysiłku.

Gdy platforma do nauki programowania pokazuje nam powiadomienie “Gratulacje! Ukończyłeś ten kurs” to odczuwamy nagły strzał przyjemności i mamy ochotę doznać go znowu, tak więc od razu zaczynamy kolejny tutorial i chcemy ukończyć go jak najszybciej, aby znowu otrzymać gratyfikację w postaci tego przyjemnego uczucia satysfakcji.

I na tym polega pułapka. Ukończenie tutorialu niekoniecznie musi oznaczać, że dogłębnie zrozumiałeś zawarty w nim materiał. Zazwyczaj potrzebne jest jeszcze sporo praktyki i dodatkowych ćwiczeń, aby móc z czystym sumieniem odhaczyć dane zagadnienie jako prawdziwie “zrobione”.

Nie śpiesz się z kolejnymi kursami. Jeśli czujesz, że w danym materiale pewne zagadnienia nie są jeszcze w zupełności jasne lub nie poruszasz się po nich z odpowiednią płynnością, nie wahaj się wrócić do poprzednich lekcji i przerobić je raz jeszcze.

Praktykuj, aż poczujesz pewność, że jesteś gotowy na kolejny etap.

Jakość nauki zawsze ważniejsza jest od ilości, czy to przerobionych tutoriali, czy też czasu jaki na nie poświęciłeś.

Nie wszystko będzie dla Ciebie jasne od razu

Programowanie jest skomplikowanym procesem, a jego nauka jest dużym wyzwaniem. W trakcie swojej drogi będziesz poznawał niezliczoną ilość zagadnień. Całkowicie normalne jest, że niektóre z nich nie będą dla Ciebie od razu zrozumiałe.

W takich sytuacjach nie złość się na siebie. Dogłębne zrozumienie niektórych kwestii programistycznych może zająć miesiące lub nawet lata.

Poprzez praktykę zdobywać będziesz kolejne poziomy wtajemniczenia i czasami nawet na rzeczy, które myślałeś, że rozumiesz dobrze, spojrzysz ze świeżej perspektywy i z nowym zrozumieniem. Według mnie to kolejna fascynująca strona programowania sprawiająca, że bez względu na to jak wiele masz już doświadczenia, zawsze możesz odkrywać i uczyć się czegoś nowego.

Nie pozwól więc, żeby jakiś element, którego działanie nie jest dla Ciebie jeszcze w 100% jasne, zdemotywował Cię i powstrzymał przed dalszym rozwojem.

Oczywiście poświęć wystarczająco dużo czasu na próbę jego zrozumienia. Jeśli na przykład podczas kursu masz wrażenie, że dana kwestia nie została wystarczająco dobrze wyjaśniona, wpisz ten temat w wyszukiwarkę i poszukaj lepszego wyjaśnienia i lepszych przykładów. Dzięki temu nie tylko pogłębisz swoje zrozumienie, ale też wypracujesz arcyważną umiejętność dobrego programisty - wyszukiwania potrzebnych informacji i korzystania z wiedzy i rozwiązań innych programistów.

Jeśli jednak czujesz, że pomimo wielu wysiłków dane zagadnienie nadal pozostaje dla Ciebie zamglone - po prostu idź dalej. Z pewnością wszystko się rozjaśni w kolejnych etapach Twojej nauki.

Celebruj swoje dotychczasowe osiągnięcia

Gdy poczujesz zwątpienie, spójrz w tył i doceń, jak wiele już udało Ci się zrobić. Pamiętaj, że programowanie jest trudną sztuką, więc każdy krok który uczyniłeś na drodzę swojego rozwoju jest powodem do dumy.

Spośród wielkiej liczby osób, które rozpoczynają naukę programowania, tylko nielicznym udaje się dotrwać do odpowiedniego poziomu, aby rozpocząć karierę w IT. Jeśli więc wciąż tu jesteś i wciąż walczysz - to już odniosłeś sukces

Przypominaj sobie, po co uczysz się programować

Bycie programistą to wspaniała perspektywa. Wysokie zarobki, duża elastyczność, możliwość swobodnego podróżowania i pracy zdalnej z każdego miejsca na świecie, ciekawe zadania, niezwykle inteligentni ludzie wokół, a czasami nawet praca nad projektami, które mają szansę zmienić świat. Długo jeszcze mógłbym wymieniać powody, które według mnie sprawiają, że programowanie jest fantastyczną sprawą.

A jaka jest Twoja motywacja? Marzysz o pracy z laptopem na rajskiej plaży? A może pragniesz pięknego domu ze wspaniałym ogrodem? Lub widzisz siebie, gdy razem z zespołem SpaceX i Elonem Muskiem nadzorujesz pierwszą osobową misję na Marsa?

Znajdź i wydrukuj zdjęcia, które obrazują Twoje marzenia, a następnie powieś je nad swoim biurkiem. Gdy poczujesz spadek motywacji spójrz na nie i przypomnij sobie, po co to robisz.

Stań się częścią społeczności technologicznej

Społeczność programistów to wspaniała sprawa. Tworzą ją tysiące szalenie inteligentnych ludzi z całego świata, którzy wymieniają się wiedzą i dzielą ze sobą swoją pasją.

Programiści łączą się również w mniejsze grupy, skupione wokół konkretnych technologii lub projektów. Nie tylko pozwala im to osiągnąć o wiele więcej dzięki wspólnemu wysiłkowi, ale daje też poczucie przynależności do swojego “stada”.

MDB Academy może się stać dla Ciebie takim stadem - grupą bliskich Ci osób, z którymi będziesz mógł dzielić zajawkę na programowanie, chwalić się swoimi projektami i osiągnięciami czy też prosić o pomoc lub samemu udzielać ją tym, którzy tego potrzebują.

Dlatego zaangażuj się w swoją społeczność - udzielaj się w dyskusjach, pomagaj innym, chwal się tym co stworzyłeś, rzucaj pomysły i wychodź z inicjatywami.

Zadbaj o swoją społeczność, o swoje stado, a może się ono stać jedną z najpiękniejszych rzeczy na drodze Twojej kariery w IT.

Rób przerwy

Patrz na swój mózg jak na mięsień, a naukę programowania traktuj jak trening na siłowni.

Gdy intensywnie ćwiczysz na siłowni musisz robić krótkie przerwy pomiędzy seriami, aby dać mięśniom złapać oddech. Dzięki odpowiednim przerwom jesteś w stanie trenować dłużej i efektywniej.

Twój mózg również tego potrzebuje, bo nauka programowania to dla niego równie intensywny wysiłek, jak dla Twojej klaty wyciskanie na ławeczce.

Polecam Ci metodę “Pomodoro”, z której sam korzystam. Polega ona na pracy w trwających 25 minut cyklach maksymalnego skupienia, po których następuje 5 minutowa przerwa, podczas której należy wstać od komputera, odetchnąć i najlepiej chwilę się poruszać.

  • 25 pracy w maksymalnym skupieniu
  • 5 minut przerwy (wstań od komputera, rozciągnij się, wypij szklankę wody)
  • 25 minut pracy
  • 5 minut przerwy
  • 25 minut pracy
  • I tak dalej...

W realizacji pomocna jest wtyczka do Chroma “Pomodoro Assistant”, która odlicza nam cykle i informuje o przerwach.

Wtyczka "Pomodoro"

Pij wodę. Dużo wody

Człowiek składa się w 70% z wody, a nasze mózgi aż z 75%. Jak na tak kluczową substancję woda jest skrajnie przez nas niedoceniana.

Odpowiednio nawodniony organizm działa lepiej i w szczególności dotyczy to mózgu. Pij dużo wody, a dostrzerzesz u siebię poprawę koncentracji, pamięci, szybkości przyswajania informacji i nastroju. Zaowocuje to o wiele większą efektywnością Twojej nauki programowania.

Zaczynaj każdy dzień od wypicia szklanki wody.

Odpuść wszelkie napoje energetyczne, które nie dość, że są szkodliwe, to tak naprawdę dają tylko chwilowy strzał energii, po którym następuje jej krytyczny spadek poniżej poprzedniego poziomu.

Zamiast tego wypij szklankę wody i zobacz co się stanie.

Zadbaj o zdrowy sen

Sen to kolejny, często zaniedbywany aspekt. Pomimo faktu, że zdrowy sen ma kluczowe znaczenie dla prrawidlowego funkcjonowania organizmu i jego regenracji, podchodzimy do niego po macoszemu.

Sen jest szczególnie istotny dla kondycji naszego mózgu, ponieważ umożliwia regenerację ośrodkowego układu nerwowego. Podczas snu dochodzi do wyłączenia jego aktywności oraz uruchomienia mechanizmów naprawczych. Mózg naprawia uszkodzenia i regeneruje się na poziomie fizycznym. To kluczowa rola zdrowego i relaksującego snu.

Jak zadbać o zdrowy sen? Poniżej 10 wartościowych zasad ze strony sloneczna24.pl :

"O regenerujący i relaksujący sen trzeba dbać, tak jak o zdrowie. Odpowiednia higiena snu pomoże w wysypianiu się i poprawie kondycji całego organizmu."

1. Sypialnia. Aby dobrze spać, trzeba dobrze zorganizować otoczenie. Sypialnia powinna być pomieszczeniem cichym, z możliwością zaciemnienia okien, z wygodnym łóżkiem i grubością pościeli dostosowaną do panujących warunków. Wybierz odpowiedni materac i poduszkę, które pozwolą na właściwe ułożenie ciała podczas snu.

2. Temperatura. W sypialni powinna panować temperatura około 18-20°C. Przed snem porządnie wywietrz pomieszczenie, a w lecie używaj wiatraków lub klimatyzacji schładzającej powietrze.

3. Cisza. Dla zdrowego snu ważna jest ciągłość i płynne przechodzenie z jednej fazy do kolejnej. Tylko w takich warunkach organizm odpoczywa i regeneruje się. Zadbaj o ciszę, a jeśli wybudzają cię hałasy z zewnątrz, spróbuj spać ze stoperami w uszach.

4. Odpowiednia pora. Idź spać wtedy, kiedy poczujesz się senny. Nie przeciągaj położenia się do łóżka. Jeśli organizm daje znać, że potrzebuje snu, nie lekceważ tego.

5. Harmonogram snu. Organizm lubi rutynę. Staraj się każdego dnia kłaść i wstawać o tej samej porze, nawet w weekendy. To ważne, aby dostosować aktywność do określonego rytmu dobowego.

6. Aktywność fizyczna. Zmęczony organizm lepiej śpi. Postaraj się o codzienną fizyczną aktywność, która trwa przynajmniej 30 minut. Pamiętaj jednak, aby najbardziej intensywne ćwiczenia robić nie później niż około godziny 17-18.00. „Przewietrzenie się” przed snem też daje dobre rezultaty – organizm jest dotleniony. Niech jednak to będzie spokojny spacer niż jazda na rowerze.

7. Dieta. Trudno zasnąć z pełnym żołądkiem, kiedy układ pokarmowy potrzebuje czasu na strawienie posiłku. Kolację zjedz na 2-3 godziny przed snem, najlepiej lekkostrawną.

8. Aktywność umysłowa. Unikaj intensywnej pracy umysłowej na 3-4 godziny przed snem. Intensywnie pracujący umysł ma duży problem z wyciszeniem się i spokojnym zaśnięciem. Wieczorem postaw na relaksującą aktywność.

9. Kawa, alkohol. Unikaj kofeiny i picia alkoholu na kilka godzin przed snem. Nie sprzyjają spokojnemu zasypianiu i utrudniają wejście w głęboki sen.

10. Intensywne światło. Wieczorem unikaj mocnego oświetlenia, postaw na rozproszone delikatne światło lamp. Staraj się do minimum ograniczyć korzystanie z komputera, telewizora, tabletu czy smartfona – emitowane przez nie niebieskie światło pobudza mózg do działania. Spróbuj wyciszać mózg, ograniczając liczbę i nasilenie bodźców.

Zdrowo się odżywiaj

Zacznijmy od banalnego stwierdzenia, o którym wszyscy dobrze wiedzą, i który wszyscy najczęściej ignorują.

Jesteś tym co jesz. Twoja dieta warunkuje nie tylko Twoje zdrowie fizyczne, ale też nastrój, podejście do świata i pracę mózgu.

Mówiąc krótko - chcesz efektywnie uczyć się programowania i osiągnąć sukces jako wyśmienity programista? Zadbaj o zdrowie i właściwą dietę. Zarówno Twoje ciało jak i Twój mózg potrzebują wysokiej jakości paliwa, które zapewni im energię na sprostanie wyzwaniom takim jak programowanie.

Poniżej strona z kilkoma podstawowymi, dobrymi radami na temat zdrowego odżywiania:

10 najważniejszych zasad zdrowego odżywiania

Uprawiaj sport

Wart uwagi cytat ze strony vistula.edu.pl:

“Z roku na rok przybywa badań, które potwierdzają wpływ aktywności fizycznej na plastyczność naszego mózgu. Badania przeprowadzone przez profesora Charlesa Hillmana z Uniwersytetu Illinois dowodzą, że dzieci, które regularnie ćwiczą wykazują większe zdolności koncentracji i szybciej przyswajają wiedzę.

Z kolei badania przeprowadzone przez Reynoldsa i Nicolsona wykazały, że dzieci, które brały udział w ćwiczeniach fizycznych mają lepszą pamięć i uzyskują lepsze wyniki w rozumieniu tekstu czytanego.

Sporym zaskoczeniem było dla wielu badaczy, że aktywność fizyczna pobudza mózg do wytwarzania nowych komórek nerwowych. – Bardzo dużo badań poświęca się monitorowaniu układu nerwowego, m.in. wydzielaniu takiego czynnika jak BDNF Alfa. Ten czynnik mówi nam m.in. o rozroście istoty szarej w mózgu – mówi dr Natalia Grzebisz ze Szkoły Głównej Turystyki i Hotelarstwa Vistula.

Wrażliwość BDNF Alfa na ćwiczenia najlepiej obrazują badania, które przeprowadzono na osobach cierpiących na chorobę Alzheimera. Naukowcy Uniwersytetu Kansas potwierdzili, że 30 minut spaceru dziennie poprawia aktywność mózgową pacjentów i zdecydowanie korzystnie wpływa na ich wyniki testów na inteligencję."

Michal Szymanski

Przedsiębiorca, programista, specjalista od marketingu. Założyciel firmy technologicznej MDBootstrap. W 2019 roku umieszczony na liście Forbesa "30 przed 30".

Autor setek artykułów z tematyki programowania, biznesu, marketingu i produktywności. W przeszłości edukator pracujący z trudną młodzieżą w domach dziecka i zakładach poprawczych.

Tancerz, nerd i mól książkowy. Od dziecka zafascynowany historią, filozofią i fizyką.